نویسه‌گردانی یعنی تبدیل خودکار صورت یک کلمه از زبان مبدا به زبان مقصد، به طوری که تلفظ کلمه حفظ گردد. برای مثال هدف از نویسه‌گردانی تبدیل "salam" به "سلام" می‌باشد.

۱. مقدمه

در اینترنت، در پاسپورت، در مکاتبات بین‌المللی، در مسابقات ورزشی و فرم‌ها و . . . ناگزیر هستیم تا نام خود را با حروف انگلیسی بنویسیم. همچنین بعضی افراد در ارسال پیامک¹ کلمات فارسی را با حروف انگلیسی می‌نویسند. همواره نمایش شکل نوشتاری و تلفظی نام‌های خاص جغرافیایی و اشخاص و اصطلاحات فرهنگی فارسی در متن‌های غیرفارسی و به ویژه اروپایی مشکل و نابسامان بوده است. تنها نگاهی به چند دایرة‌المعارف مانند ایرانیکا، اسلام، بریتانیکا و یا برخی از کتاب‌های تاریخ، تاریخ ادبیات و مانند این‌ها نشان می‌دهد که چه شیوه‌های متفاوتی وجود دارد. اغلب آن‌ها آمیزه‌ی نامشخصی از نویسه‌گردانی و آوانویسی و نماینده‌ی مخلوطی از گونه‌های کهن و امروزی فارسی و حتی عربی هستند. در زمینه‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی که نام‌ها، عنوان‌ها و کلیدواژه‌ ها در مرتب‌سازی، جستجو و بازیابی اطلاعات نقش اساسی دارند، مسئله جدی‌تر می‌شود و هنگامی که صحبت از رایانه و خودکارسازی این فعالیت‌ها به میان می‌آید، این ناهماهنگی‌ها کار را ناممکن می‌سازد.

نویسه‌گردانی² (حرف‌نویسی یا حرف‌نگاری) به معنی نوشتن الفبای یک زبان خاص با الفبای زبانی دیگر (معمولاً لاتین) است به نحوی‌که نوعی تناظر میان حروف عبارت اصلی با عبارت مقصد برقرار باشد. در لغت‌نامه‌ی دهخدا نویسه‌گردانی این‌طور بیان شده است : «عمل تبدیل کردن یک متن از یک آیین نوشتاری به آیینی دیگر به روشی‌ سامانمند را گویند». همچنین فرهنگ لغت آکسفورد transliteration را این‌گونه بیان می‌کند :« نوشتن و یا چاپ (یک حرف یا کلمه) با استفاده از نزدیک‌ترین حرف از القبا یا زبانی دیگر»

۲. کارهای مرتبط

۲.۱. کارهای مشابه

• بهنویس

• اسم نویسه‌گردان

• نویسه‌گردان گوگل

• سیاوش محمودیان - مترجم پینگلیش (فینگلیش) به فارسی

۳. آزمایش‌ها

۴. کارهای آینده

۵. مراجع

[1] Sarvnaz Karimi, Falk Scholer, and Andrew Turpin. "Machine transliteration survey." ACM Computing Surveys (CSUR) 43.3 (2011): 17.
[2] Sarvnaz Karimi, Andrew Turpin, and Falk Scholer. "English to Persian Transliteration." School of Computer Science and Information Technology RMIT University.
[3] Jong-Hoon Oh, Key-Sun Choi, and Hitoshi Isahara. "A Comparison of Di®erent Machine Transliteration Models." Journal of Articial Intelligence Research 27 (2006) 119–151.
[4] Najmeh Mousavi Nejad, Shahram Khadivi, Kaveh Taghipour. "The Amirkabir Machine Transliteration System for NEWS 2011: Farsi-to-English Task." Proceedings of the 2011 Named Entities Workshop, IJCNLP (2011), 91–95.

پیوندهای مفید

• پردازش زبان فارسی در پایتون

• پیکره فارسی همشهری